پیمایش‌ها و افکارسنجی‌ها معمولاً با استفاده از پرسشنامه‌های ساخت‌یافته و بر روی نمونه‌ای از جمعیت اجرا می‌شوند. نمونه‌گیری از آن رو انجام می‌گیرد که مطالعۀ تمام جمعیت در غالب موارد بسیار هزینه‌بر بوده و یا غیرممکن است. اگر نمونه‌گیری به‌خوبی انجام شود نتایج به‌دست‌آمده از تمام‌شماری جمعیت دقیق‌تر خواهد بود. نمونه‌گیری روش‌های متعددی دارد که به‌طورکلی به دو دستۀ احتمالی و غیراحتمالی تقسیم می‌شوند.

روش‌های نمونه‌گیری احتمالی بر نظریۀ احتمالات مبتنی هستند و در آن‌ها هر عضو جمعیت هدف (جامعۀ آماری) دارای شانسی برابر و غیرصفر برای انتخاب شدن است. نمونه‌گیری احتمالی روش غالب و دارای اولویت در پیمایش‌های اجتماعی و به‌خصوص برای افکارسنجی‌ها می‌باشد زیرا امکان تعمیم نتایج به‌دست‌آمده به جمعیت مبنای نمونه‌گیری (جامعۀ آماری) را فراهم می‌آورد. چهار روش برای نمونه‌گیری احتمالی وجود دارد که هر چهار روش نمونه‌گیری تصادفی می‌باشند. این چهار روش عبارتند از تصادفی ساده، سیستماتیک، طبقه‌بندی و خوشه‌ای.

سه روش نخست نیازمند چهارچوب نمونه‌گیری هستند. چهارچوب نمونه‌گیری همان لیست اعضایی است که نمونه از آن‌ها انتخاب می‌شود (مانند لیستی از نام‌ها، آدرس‌های پستی، شماره‌های تلفن و …). در نمونه‌گیری تصادفی تعداد موردنظر نمونه با استفاده از قرعه‌کشی و یا مراجعه به جدول اعداد تصادفی انتخاب می‌شوند. در روش نمونه‌گیری سیستماتیک ابتدا فراوانی جمعیت (چهارچوب نمونه‌گیری) بر حجم نمونۀ موردنظر تقسیم می‌شود. حاصل فاصلۀ نمونه‌ها از هم را نشان می‌دهد. سپس یک عدد که در این فاصله قرار داشته باشد به‌صورت تصادفی انتخاب می‌شود. این عدد متناظر با اولین نمونه است. درادامه فاصلۀ نمونه‌های بدست‌آمده با شمارۀ اولین نمونه جمع می‌گردد و نمونۀ بعدی انتخاب می‌شود. افزودن فاصله به شمارۀ نمونه‌های به‌دست‌آمده ادامه پیدا می‌کند تا نمونه‌گیری تکمیل گردد.

در روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی ابتدا اعضای چهارچوب نمونه‌گیری متناسب با ویژگی مورد نظر پژوهش در گروه‌های مختلف دسته‌بندی می‌شوند. سپس نمونه‌ای از هر گروه متناسب با نسبت جمعیت آن گروه به کل جمعیت هدف به‌صورت تصادفی انتخاب می‌شود و نمونه‌گیری به اتمام می‌رسد. در نمونه‌گیری خوشه‌ای که از چند مرحله نمونه‌گیری تشکیل می‌شود ضرورتاً نیازی به چهارچوب نمونه‌گیری نیست. این روش نمونه‌گیری به‌ویژه برای مطالعۀ جمعیت‌های بزرگ که فهرستی از اعضای آن وجود ندارد (مانند یک شهر یا کشور) مناسب است و از دقت بالایی برخوردار می‌باشد. در این روش نمونه‌گیری ابتدا تعدادی از بلوک‌های موجود (مثلاً مناطق شهری) به‌صورت تصادفی (ساده یا سیستماتیک) انتخاب می‌شوند. چنانچه این خوشه‌ها خود دارای دسته‌بندی دیگری باشند (مانند ناحیه‌های درون مناطق یا بلوک‌های مسکونی شهری) نمونه‌گیری تصادفی در هر یک از خوشه‌های انتخاب‌شده ادامه پیدا می‌کند تا به بلوک مسکونی ختم شود. در نهایت نمونه‌ای تصادفی از اعضای بلوک مسکونی انتخاب و مورد پرسش قرار می‌گیرد.

تعدادی از روش‌های نمونه‌گیری غیراحتمالی نیز در پیمایش‌های اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرند که مهمترین آن‌ها عبارتند از نمونه‌گیری هدفمند، نمونه‌گیری سهمیه‌ای و نمونه‌گیری دردسترس. این روش‌های نمونه‌گیری تنها در صورتی توصیه می‌شوند که امکان یا ضرورت نمونه‌گیری احتمالی وجود نداشته باشد. در نمونه‌گیری هدفمند نمونه‌هایی که تیپیکال جمعیت موردمطالعه هستند برای بررسی انتخاب می‌شوند. در نمونه‌گیری سهمیه‌ای ویژگی‌های مورد نظر نمونه‌ها مشخص می‌شود و از پرسشگران خواسته می‌شود تا با افرادی که این ویژگی‌ها را دارند ارتباط برقرار کرده و پرسشنامه‌ها را تکمیل نمایند. تعداد اعضای این نمونه‌ها برای هر ویژگی متناسب با سهم آن ویژگی در جامعۀ آماری است. این روش تلاشی برای دستیابی به نمونه‌ای معرف بدون استفاده از نمونه‌گیری تصادفی می‌باشد. در روش نمونه‌گیری دردسترس نیز پرسشنامه‌ها تنها توسط کسانی تکمیل می‌گردند که در دسترس بوده و تمایل به تکمیل پرسشنامه (مصاحبه) دارند. نمونۀ به‌دست‌آمده از این طریق کمتر از هر روش دیگری معرف جمعیت هدف است و توصیه نمی‌شود.

با استفاده از نمونه‌گیری اینترنتی نیز می‌توان نمونه‌هایی معرف و غیرمعرف از جمعیت مورد مطالعه به‌دست آورد. بااین‌حال این نمونه‌ها عمدتا معرف جامعۀ آماری نمی‌باشند و در مواردی که به نمونۀ معرف ختم می‌شوند نیز با اشکالات و هزینه‌های زیادی همراهند.

در روش‌های نمونه‌گیری احتمالی (تصادفی) تعیین حجم نمونۀ مورد مطالعه نیز دارای اهمیت اساسی است. حجم نمونۀ مورد مطالعه از دو متغیر اصلی میزان دقت مورد نظر و تفاوت جمعیت مورد مطالعه در ویژگی‌های کلیدی پژوهش تأثیر می‌پذیرد. میزان دقت مورد نظر ناظر به خطا و تعمیم‌پذیری نمونه است که با خطای نمونه‌گیری و سطح (بازۀ) اطمینان مشخص می‌شود. تفاوت ویژگی‌های کلیدی جمعیت نیز همگونی آن‌ها و همگونی پاسخ‌هایی است که نمونه به پرسش‌های مهم پژوهش می‌دهند. درمجموع، حجم نمونه با افزایش دقت افزایش و با افزایش همگونی (ناهمگونی) پاسخ‌ها به پرسش‌های اصلی کاهش (افزایش) می‌یابد. علاوه‌براین موارد باید در تعیین حجم نمونه به نکات دیگری نیز توجه نمود. باتوجه‌به افزایش هزینه با افزایش دقت نمونه‌گیری و افزایش اندک این دقت با افزایش تعداد زیادی به نمونه، افزایش حجم نمونه از مقداری بیشتر در مقایسه با افزایشی که در دقت حاصل می‌شود توجیه‌پذیر نیست. در جمعیت‌های بزرگ اندازۀ جمعیت بر حجم نمونه تأثیر نمی‌گذارد اما اگر حجم نمونه نسبت قابل‌توجهی از این جمعیت باشد می‌توان تعداد را اندکی کاهش داد. همان‌طور که اشاره شد چنانچه انتظار داشته باشیم بخش بزرگی از نمونه پاسخ یکسانی به پرسش‌ها بدهند (همگنی جمعیت) نمونۀ کوچکتر نیز راهگشا خواهد بود. تعداد زیرگروه‌های مورد مطالعه (درصورت وجود و درصورت نیاز به تحلیل) نیز حائز اهمیت است و باید توجه داشت که اعضای هر زیرگروه از تعدادی (50 الی 100 نفر) کمتر نباشند. هزینه، زمان و دسترسی به پاسخ‌گویان نیز متغیر‌های کلیدی دیگر در تعیین حجم نمونه می‌باشند. درجمعیت‌هایی با اندازۀ بزرگ از فرمول کوکران برای تعیین حجم نمونه استفاده می‌شود که بر اساس سطح اطمینان، خطای نمونه‌گیری و همگنی پاسخ‌ها حجم نمونه را برای انتخاب نمونه‌ای معرف از  جامعۀ آماری محاسبه می‌کند.

مؤسسۀ افکارسنجی جهان با استفاده از کارشناسان مجرب خود اقدام به طراحی و اجرای پیمایش‌های اجتماعی و افکارسنجی بر پایۀ اصول علمی می‌نماید. این مرکز آمادۀ خدمات رسانی به سازمان‌ها و مؤسسات دولتی و غیردولتی و کسب‌وکارها در این زمینه می‌باشد. خدمات مؤسسۀ افکارسنجی جهان برای پیمایش‌هایی در حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی قابل‌ارائه می‌باشند. برای ثبت سفارش به این لینک مراجعه نمایید.