ابزار گردآوری دادهها
دادههای پیمایشی را میتوان با ابزار و تکنیکهای متنوعی گردآوری نمود. پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده از جملۀ این ابزارها هستند. پرسشنامه مهمترین و پرکاربردترین ابزار گردآوری داده در پیمایشها و افکارسنجیها میباشد. طراحی پرسشنامه نیازمند توجه به اصول و نکات متعددی است. پرسشنامهها در سه دستۀ کلی ساختیافته، نیمهساختیافته و ساختنیافته قرار میگیرند که پرکاربردترین آنها در پیمایشهای اجتماعی پرسشنامههای ساختیافته هستند. در پرسشنامههای ساختیافته تمام پرسشها بسته بوده و پاسخهای تمام پرسشها در قالب گزینههایی از پیش مشخص میباشند. در پرسشنامۀ ساختنیافته تمام پرسشها باز هستند، گزینهها پیشبینی نشدهاند و پاسخگویان از آزادی بیشتری برای پاسخ به پرسشها برخوردارند. پرسشنامۀ نیمهساختیافته نیز در میانۀ این دو نوع از پرسشنامه قرار میگیرد. یعنی از مجموعهای از پرسشهای باز و بسته تشکیل شده است.
پرسشنامههای پیمایشهای اجتماعی انواعی از سؤالات را دربرمیگیرند که در اشکال مختلف طراحی میشوند و متغیرهای متفاوتی را مورد سنجش قرار میدهند. این پرسشها رفتار، باورها، دانستهها، نگرشها و ویژگیها را اندازهگیری میکنند. سنجش هر یک از این موارد نیازمند پرسشهایی متناسب با آن است. پرسشهایی که باید دارای اعتبار و پایایی باشند. یعنی آن چیزی را اندازهگیری کنند که قصد سنجش آن را دارند و در صورت تکرار پرسش در شرایط مشابه پاسخ یکسانی دریافت کنند. این پرسشها باید ویژگیهای دیگری نیز داشته باشند. داشتن معنای یکسان برای همۀ پاسخگویان و روشنی سؤال (جملهبندی مناسب) از جملۀ این ویژگیها هستند. گزینههای ارائه شده برای پاسخها همچنین باید جامع و مانع باشند و تعادل میان گزینهها بایستی حفظ گردد.
پرسشهایی که در پرسشنامه موارد پنجگانۀ مذکور را مورد سؤال قرار میدهند میتوانند باز یا بسته بوده و در سطوح متفاوتی از سنجش (اسمی، رتبهای، فاصلهای، نسبتی) قرار داشته باشند. این پرسشها میتوانند بهصورت طیف مطرح شوند؛ میتوانند درخواستی برای امتیازدهی به موارد باشند؛ میتوانند شامل رتبهبندی باشند؛ میتوانند حاوی چکلیست باشند؛ میتوانند دارای انتخاب دوگانه باشند؛ و میتوانند امکان انتخاب چند گزینه را دربرگیرند. موارد بسیار دیگری نیز وجود دارند که باید در طراحی یک پرسشنامه مورد توجه قرار گیرند.
با وجود این تنوع در پرسشها و موضوعات قابلسنجش با پرسشنامه، این ابزار میتواند دارای پیچیدگی باشد. بااینحال، افکارسنجی تنها با بخش محدودی از این پرسشها سروکار دارد. در افکارسنجی پرسشهای اندکی مطرح میشوند و تلاش میشود که پرسشها ساده باشند. افکارسنجی اساساً با نظرات افراد سروکار دارد و پرسشهای مرتبط با رفتار، دانش و ویژگیها را شامل نمیشود. پس، پرسشنامههای مورداستفاده در افکارسنجی معمولاً کوتاه و ساده هستند.
مؤسسۀ افکارسنجی جهان با استفاده از کارشناسان مجرب خود اقدام به طراحی و اجرای پیمایشهای اجتماعی و افکارسنجی بر پایۀ اصول علمی مینماید. این مرکز آمادۀ خدمات رسانی به سازمانها و مؤسسات دولتی و غیردولتی و کسبوکارها در این زمینه میباشد. خدمات مؤسسۀ افکارسنجی جهان برای پیمایشهایی در حوزههای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی قابلارائه میباشند. برای ثبت سفارش به این لینک مراجعه نمایید.