گردآوری دادهها
گردآوری دادههای پیمایش و افکارسنجی عمدتاً با سه روش انجام میپذیرد. مصاحبۀ رودررو، پیمایش تلفنی و پیمایش پستی این سه روش میباشند. استفاده از اینترنت نیز در سالهای اخیر رواج یافته است. علاوهبراین، میتوان پرسشنامه را مستقیماً در اختیار اعضای نمونه قرار داد تا آن را تکمیل کنند.
در مصاحبۀ رودررو پرسشگر بهصورت حضوری با پاسخگویان ملاقات کرده و نسبت به تکمیل پرسشنامهها اقدام میکند. در پیمایش تلفنی پرسشگران از طریق تلفن با پاسخگویان تماس میگیرند و پرسشها را از همین طریق با پاسخگویان در میان میگذارند. در پیمایش پستی نیز پرسشنامهها به همراه پاکتی خالی برای بازگرداندن آنها به نشانی پاسخگویان ارسال میشود و از آنها خواسته میشود که پرسشنامه را تکمیل کرده و در صندوق پست بیاندازند. در صورت عدم پاسخگویی یک یا دو درخواست دیگر به این افراد ارسال میشود. مصاحبۀ رودررو در میان این سه روش بهترین روش گردآوری اطلاعات است ولی انتخاب روش مناسب برای هر پیمایش به عوامل مختلفی مانند موضوع پیمایش، هزینه و زمان تعیینشده بستگی دارد.
در زمانی که پرسشنامه در اختیار پاسخگویان قرار داده میشود، فردی پرسشنامهها را به آنها تحویل میدهد و سپس جمعآوری مینماید، ولی مانند مصاحبۀ رودررو خود پرسشها را مطرح و پاسخهای آنها را یادداشت نمیکند. پیمایش اینترنتی نیز انواع مختلفی دارد. برای مثال، در یک شکل آن آدرس اینترنتی نمونهها شناسایی میشود و نسخۀ الکترونیکی پرسشنامه برای آنها ارسال میگردد. یا در حالتی دیگر پرسشها بر روی اینترنت قرار میگیرند و افرادی که مایل به پاسخگویی هستند به آن پاسخ میدهند. امروزه در تمام این روشها از ابزارهای الکترونیکی (رایانه، تبلت و گوشی هوشمند) برای سهولت گردآوری دادهها استفاده میشود.
هر کدام از این روشها مزایا و معایب خاص خود را دارند. مقایسۀ روشهای موجود (بهجز در اختیار قرار دادن پرسشنامه) نشان میدهد که: درحالیکه همۀ روشها در میزان پاسخگویی برای گروههای خاص وضعیت مناسبی دارند، پیمایش اینترنتی در نرخ پاسخگویی برای نمونهای از عموم جامعه دارای ضعف است؛ برای دستیابی به نمونهای معرف پیمایش رودررو از همه قویتر و پیمایش پستی از همه ضعیفتر است. پیمایش تلفنی هم وضعیت مطلوبی دارد؛ درحالیکه طراحی پرسشنامه برای پیمایش پستی محدودیتها و دشواریهای زیادی دارد، پیمایش رودررو امکان طراحی پرسشنامۀ بهتری را فراهم میکند و دو روش باقیمانده نیز در غالب موارد وضعیت مناسبی دارند؛ پیمایش حضوری پایینترین کیفیت پاسخها را بهدست میدهد، پیمایش تلفنی وضعیتی بینابینی دارد و پیمایش پستی و اینترنتی در کیفیت پاسخگویی وضعیت خوبی دارند؛ درنهایت از نظر اجرای پیمایش، یعنی سهولت، سرعت و هزینه، پیمایش اینترنتی از سایر روشهای مطلوبتر است و پیمایش پستی، تلفنی و رودررو به ترتیب در رتبههای بعدی قرار دارند. هرکدام از این روشهای گردآوری دادهها را میتوان متناسب با موضوع و امکانات در افکارسنجیها بهکار گرفت. جدول زیر خلاصهای از این مزایا (+) و معایب (-) را نشان میدهد.
رودررو | تلفنی | آنلاین | پستی | |
هزینه | – | – | + | + |
پوشش (نمونه) | + | – | – | + |
بیپاسخی | + | + | – | – |
رضایتبخشی (تلاش پاسخگویان برای پاسخدهی دقیق) | – | – | – | – |
پاسخهای مطلوب اجتماعی | – | – | + | + |
چک (کنترل پاسخها) | + | + | – | |
مسیریابی (بین پرسشها) | + | + | – | |
زمانبری | + | + | + | – |
مؤسسۀ افکارسنجی جهان با استفاده از کارشناسان مجرب خود اقدام به طراحی و اجرای پیمایشهای اجتماعی و افکارسنجی بر پایۀ اصول علمی مینماید. این مرکز آمادۀ خدمات رسانی به سازمانها و مؤسسات دولتی و غیردولتی و کسبوکارها در این زمینه میباشد. خدمات مؤسسۀ افکارسنجی جهان برای پیمایشهایی در حوزههای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی قابلارائه میباشند. برای ثبت سفارش به این لینک مراجعه نمایید.